Στα περσικά υπάρχει η έκφραση «παίζω με την ουρά του λιονταριού». Η Ιρανή Γκολσιφτέ Φαραχανί έπαιζε εξ απαλών ονύχων με την ουρά του λιονταριού. Οταν ήταν μαθήτρια έπεισε τους συμμαθητές της να διαδηλώσουν για την απουσία θέρμανσης στο σχολείο τους. Ελεγε ψέματα στους γονείς της για να μπορεί η αδελφή της να «ξεκλέβει» χρόνο με τον φίλο της.
Στα 16 της ξύρισε το κεφάλι της, «εξαφάνισε» το στήθος της και ντύθηκε αγόρι για να μπορέσει να κάνει ελεύθερη μια βόλτα με το ποδήλατο στους δρόμους της Τεχεράνης. Στα 17 της αντιστάθηκε σθεναρά στην επιθυμία των γονιών της να σπουδάσει πιάνο στη Βιέννη και ακολούθησε σπουδές υποκριτικής. Λίγα χρόνια αργότερα (2008) ήταν η πρώτη, από την επανάσταση του 1979, ιρανή ηθοποιός που τόλμησε να παίξει σε αμερικανική παραγωγή (στην «Πλεκτάνη» του Ρίντλεϊ Σκοτ, δίπλα στον Λεονάρντο Ντι Κάπριο), ενώ προκάλεσε σάλο εμφανιζόμενη στην πρεμιέρα της ταινίας στη Νέα Υόρκη χωρίς μαντίλα.
Αυτές τις ημέρες η 31χρονη πλέον Φαραχανί, αυτοεξόριστη στο Παρίσι εδώ και επτά χρόνια, ποζάρει γυμνή για τον φακό του Πάολο Ροβέρσι στο νέο τεύχος του περιοδικού «Egoïste». Το φονταμενταλιστικό λιοντάρι είναι έτοιμο να την καταβροχθίσει.
Δεν είναι βεβαίως η πρώτη φορά που η μέχρι πρότινος λατρεμένη (και σήμερα επικηρυγμένη) κινηματογραφική σταρ του Ιράν χρησιμοποιεί το σώμα της ως πλακάτ. Εχουν προηγηθεί οι γυμνές φωτογραφίσεις στη «Μadame Figaro» αλλά και η αποκάλυψη του δεξιού της στήθους σε ένα βίντεο των κινηματογραφικών βραβείων Σεζάρ με τίτλο «Corps et Âmes» (2012), πολιτικές πράξεις που προκάλεσαν στη χώρα της «πολιτιστικό σεισμό». «Αν η κόρη σου ξαναπατήσει το πόδι της στο Ιράν, θα της κόψουμε τα στήθη και θα σ' τα σερβίρουμε στο πιάτο!» δήλωσε τηλεφωνικώς ιρανικός δικαστικός εκπρόσωπος στον πατέρα της το 2012. «Χωρίς μήνυμα και χωρίς σχόλιο, κάνει ένα ακόμη βήμα σε αυτό που εγώ αποκαλώ πολιτικό γυμνό» σχολιάζει τη φωτογράφιση στο «Egoïste» η γαλλίδα φιλόσοφος Ζενεβιέβ Φρες στη «Libération». «Δεν έχει ανάγκη να εκφραστεί. Το πρόσωπό της δεν εκπέμπει ερωτισμό. Το φύλο της μένει στη σκιά. Δεν "πουλιέται", λέει "Σκέφτομαι"».
Η ίδια η ηθοποιός επιμένει να μη συστήνεται ως Πασιονάρια του αραβικού φεμινισμού, ούτε ως ένα εξωτικό και φωτογενές θύμα του μουσουλμανικού φονταμενταλισμού. Το σώμα της γίνεται πλακάτ όχι μόνο για να εξοργίσει τους μουλάδες αλλά και τους σταυροφόρους της δήθεν φιλεύσπλαχνης (αλλά βαθιά ισλαμοφοβικής) Δύσης που τρελαίνονται να προβάλουν την «επαναστατική» απεικόνιση του σώματος μιας «καταπιεσμένης» σεξουαλικά μουσουλμάνας. «Οι άνθρωποι θέλουν να σε βλέπουν σαν θύμα και σε "θυματοποιούν" ακόμη περισσότερο γιατί βλέποντας εσένα στη δυστυχία νιώθουν καλύτερα» είπε το 2012 σε συνέντευξή της στον βρετανικό «Guardian».
«Αυτός είναι άλλωστε ο λόγος για τον οποίο οι Γάλλοι έχουν εμμονή με όσα συμβαίνουν στη Συρία. Είναι ένας είδος πορνογραφίας για να νιώσουν οι ίδιοι καλύτερα καθότι στην πραγματικότητα δεν δίνουν δεκάρα».
H Γκολσιφτέ Φαραχανί δεν είναι αναμφίβολα η πρώτη σουφραζέτα του ισλαμικού κόσμου που μάχεται με το γυμνό σώμα της. Είχε προηγηθεί η αιγύπτια μπλόγκερ Αλιάα Αλμάχντι που το 2011 πόσταρε ασπρόμαυρες γυμνές φωτογραφίες της στο ιστολόγιό της «Ηρεμες εξομολογήσεις» δηλώνοντας «άθεη και ατομίστρια», στρατευμένη «εναντίον μιας κοινωνίας βίας, ρατσισμού, σεξισμού, σεξουαλικής παρενόχλησης και υποκρισίας».
Αλλά και, για να πάμε ακόμη πιο πίσω, τον Αύγουστο του 2004, η Ιρανή Μινού Αρτζομάντ που (σε μια προ-viral εποχή) συμμετείχε στη γυμνή διαμαρτυρία ακτιβιστών της ACT UP έξω από το Madison Square Garden της Νέας Υόρκης όπου λάμβανε χώρα το συνέδριο του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος. Κάποιος θα έλεγε ότι η απόφαση να εμφανιστείς θεόγυμνη σπάζοντας τα ταμπού της νεοσυντηρητικής Αμερικής του Τζορτζ Μπους Τζούνιορ (η διαμαρτυρία στο κέντρο του Μανχάταν γινόταν ενάντια στην πολιτική του Μπους για την καταπολέμηση του HIV) μπορεί να είναι πιο τολμηρή και εικονοκλαστική από τα «άσεμνα πορτρέτα» μουσουλμάνων καλλονών που βομβαρδίζουν το θεοκρατικό καθεστώς του Ιράν.
Ομως στη μετά το «Je suis Charlie» Ευρώπη δεν μπορεί κανείς να μη μιλήσει και για τις άλλες, τις αφανείς εκπροσώπους της female power του ισλαμικού κόσμου. Που δεν ποζάρουν σε περιοδικά ευρείας κυκλοφορίας, που δεν παίζουν σε ταινίες υποψήφιες για την Αργυρή Αρκτο.
Είναι οι απλές γυναίκες που επιμένουν να διαμαρτύρονται φορώντας την μπούρκα ή το νικάμπ τους. Οπως είχε γράψει το 2012 σε άρθρο του στον αγγλόφωνο ιστότοπο του Aλ Τζαζίρα ο Ιρανοαμερικανός Χαμίντ Νταμπάσι, καθηγητής Ιρανικών Σπουδών και Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια: «Είναι προφανώς λάθος να εξισώνεις το "απόλυτο ξεγύμνωμα από τη μαντίλα" (extreme unveiling) με την "απελευθέρωση" ή ακόμη και με την "ανυπακοή".
Υπάρχουν θαρραλέες μουσουλμάνες που αγωνίζονται με σθένος για τις ελευθερίες τους ή που υποφέρουν στα μπουντρούμια της Ισλαμικής Δημοκρατίας του Ιράν, και επιλέγουν με χαρά να φορέσουν τη μαντίλα. Το ημίγυμνο σώμα της Φαραχανί είναι μια πράξη ανυπακοής εξίσου αξιοπρεπής με τις σκεπασμένες "αδελφές" της στα μπουντρούμια της Ισλαμικής Δημοκρατίας».
Διότι και πολλές από αυτές δεν σταμάτησαν ποτέ να παίζουν με την ουρά του λιονταριού.
* Δημοσιεύθηκε στο BHmagazino την Κυριακή 15 Φεβρουαρίου 2015
