********* ********************** DSV Blog

Σάββατο, Ιανουαρίου 19, 2013

Πρέπει ν’ ἀναζητήσουµε τὸν άνθρωπο, ὅπου καὶ νά βρίσκεται. ...


Σεφέρης...επίκαιρος: «Ανήκω σε μια χώρα μικρή»





    «Ανήκω σε µία χώρα μικρή. Ένα πέτρινο ακρωτήρι στη Μεσόγειο, που δεν ἔχει άλλο ἀγαθὸ παρά τὸν ἀγώνα τοῦ λαοῦ, τὴ θάλασσα, καὶ τὸ φῶς τοῦ ἥλιου. 

      Εἶναι µικρὸς ὁ τόπος µας, ἀλλά ἡ παράδοσή του εἶναι τεράστια καὶ τὸ πράγµα ποὺ τὴ χαρακτηρίζει εἶναι ὅτι µᾶς παραδόθηκε χωρὶς διακοπή.

     Ἡ ἑλληνικὴ γλῶσσα δεν ἔπαψε ποτε της νά µιλιέται. Δέχτηκε τὶς ἀλλοιώσεις ποὺ δέχεται καθετὶ ζωντανό, ἀλλά δεν παρουσιάζει κανένα χάσµα.

        Ἄλλο χαρακτηριστικὸ αὐτῆς τῆς παράδοσης εἶναι ἡ ἀγάπη της γιά τὴν ἀνθρωπιά, κανόνας της εἶναι ἡ δικαιοσύνη.

      Στὴν ἀρχαία τραγωδία, τὴν ὀργανωµένη µε τόση ἀκρίβεια, ὁ άνθρωπος ποὺ ξεπερνᾶ τὸ µέτρο, πρέπει νά τιµωρηθεῖ ἀπὸ τὶς Ἐρινύες.

        Ὅσο γιά µένα συγκινοῦµαι παρατηρώντας πὼς ἡ συνείδηση τῆς δικαιοσύνηςεἶχε τόσο πολὺ διαποτίσει τὴν ἑλληνικὴ ψυχή, ὥστε νά γίνει κανόνας τοῦ φυσικοῦ κόσµου.

     Καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς διδασκάλους µου, τῶν ἀρχῶν τοῦ περασµένου αἰώνα, γράφει: «…θά χαθοῦµε γιατί ἀδικήσαµε …».

       Αὐτὸς ὁ άνθρωπος ἦταν ἀγράµµατος. Εἶχε µάθει νά γράφει στά τριάντα πέντε χρόνια τῆς ἡλικίας του.  Αλλά στὴν Ἑλλάδα τῶν ἡµερῶν µας, ἡ προφορικὴ παράδοση πηγαίνει µακριά στά περασµένα ὅσο καὶ ἡ γραπτή. Τὸ ἴδιο καὶ ἡ ποίηση.

       Εἶναι γιά µένα σηµαντικὸ τὸ γεγονὸς ὅτι ἡ Σουηδία θέλησε νά τιµήσει καὶ τούτη τὴν ποίηση καὶ ὅλη τὴν ποίηση γενικά, ἀκόµη καὶ ὅταν ἀναβρύζει ἀνάµεσα σ’ἕνα λαὸ περιορισµένο.

      Γιατί πιστεύω πὼς τοῦτος ὁ σύγχρονος κόσµος ὅπου ζοῦµε, ὁ τυρρανισµένος ἀπὸ τὸ φόβο καὶ τὴν ἀνησυχία, τὴ χρειάζεται τὴν ποίηση.

       Ἡ ποίηση ἔχει τὶς ρίζες της στὴν ἀνθρώπινη ἀνάσα – καὶ τί θα γινόµασταν ἂν ἡ πνοή µας λιγόστευε;

       Εἶναι µία πράξη ἐµπιστοσύνης – κι ἕνας Θεὸς τὸ ξέρει ἂν τά δεινά µας δεν τά χρωστᾶµε στὴ στέρηση ἐµπιστοσύνης.

      Παρατήρησαν, τὸν περασµένο χρόνο γύρω ἀπὸ τοῦτο τὸ τραπέζι, τὴν πολὺ µεγάλη διαφορά ἀνάµεσα στὶς ἀνακαλύψεις τῆς σύγχρονης ἐπιστήµης καὶ στὴ λογοτεχνία.


       Παρατήρησαν πὼς ἀνάµεσα σ’ ἕνα ἀρχαῖο ἑλληνικὸ δράµα καὶ ἕνα σηµερινό, ἡ διαφορά εἶναι λίγη. Ναί, ἡ συµπεριφορά τοῦ ἀνθρώπου δε µοιάζει νάἔχει ἀλλάξει βασικά. Καὶ πρέπει νά προσθέσω πὼς νιώθει πάντα τὴν ἀνάγκη ν’ ἀκούσει τούτη τὴνἀνθρώπινη φωνὴ ποὺ ὀνοµάζουµε ποίηση. Αὐτὴ ἡ φωνὴ ποὺ κινδυνεύει νά σβήσει κάθε στιγµὴ ἀπὸ στέρηση ἀγάπης καὶ ὁλοένα ξαναγεννιέται. Κυνηγηµένη, ξέρει ποὺ να ’βρει καταφύγιο, ἀπαρνηµένη, ἔχει τὸ ἔνστικτο νά πάει νά ριζώσει στοὺς πιὸ ἀπροσδόκητους τόπους. Γι’ αὐτὴ δεν ὑπάρχουν µεγάλα καὶ µικρά µέρη τοῦ κόσµου. Τὸ βασίλειό της εἶναι στὶς καρδιες ὅλων τῶν ἀνθρώπων τῆς γῆς. Ἔχει τὴ χάρη ν’ ἀποφεύγει πάντα τὴ συνήθεια, αὐτὴ τὴ βιοµηχανία.


     Χρωστῶ τὴν εὐγνωµοσύνη µου στὴ Σουηδικὴ Ακαδηµία ποὺ ἔνιωσε αὐτά τά πράγµατα, ποὺ ἔνιωσε πὼς οἱ γλῶσσες, οἱ λεγόµενες περιορισµένης χρήσης, δεν πρέπει νά καταντοῦν φράχτες ὅπου πνίγεται ὁ παλµὸς τῆς ἀνθρώπινης καρδιᾶς, ποὺ ἔγινε ἕνας Ἄρειος Πάγος ἱκανός νά κρίνει µε ἀλήθεια ἐπίσηµη τὴν άδικη µοίρα τῆς ζωῆς, γιά νά θυµηθῶ τὸν Σέλλεϋ, τὸν ἐµπνευστή, καθώς µᾶς λένε, τοῦ Αλφρέδου Νοµπέλ, αὐτοῦ τοῦ ἀνθρώπου ποὺ µπόρεσε νά ἐξαγοράσει τὴνἀναπόφευκτη βία µε τὴ µεγαλοσύνη τῆς καρδιᾶς του.

       Σ’ αὐτὸ τὸν κόσµο, ποὺ ὁλοένα στενεύει, ὁ καθένας µας χρειάζεται ὅλους τούς άλλους. Πρέπει ν’ ἀναζητήσουµε τὸν άνθρωπο, ὅπου καὶ νά βρίσκεται.


     Ὅταν στὸ δρόµο τῆς Θήβας, ὁ Οἰδίπους συνάντησε τὴ Σφίγγα, κι αὐτὴ τοῦ ἔθεσε τὸ αἴνιγµά της, ἡ ἀπόκρισή του ἦταν: ὁ άνθρωπος. Τούτη ἡ ἁπλὴ λέξη χάλασε τὸ τέρας. Ἔχουµε πολλά τέρατα νά καταστρέψουµε.  Ἂς συλλογιστοῦµε τὴν ἀπόκριση τοῦ Οἰδίποδα.»


Ομιλία του Γιώργου Σεφέρη κατά την τελετή παραλαβής του Βραβείου
Νόμπελ Λογοτεχνίας, 11 Δεκεμβρίου 1963

Τετάρτη, Ιανουαρίου 16, 2013

Σαρανταέξι χρόνια αγευσίας και πολυδιψίας ήταν αρκετά ...

Του Ρωμανού Σκλαβενίτη*


DSV

Αυτό το Άρθρο το είχα διαβάσει από μία φβ-φρεντ ( δεν θυμάμαι ποια ) ... που ήταν εμφανώς σοκαρισμένη κοινοποιώντας το ...

Εγώ το πήρα πολύ πιο ψύχραιμα ... γιατί ήξερα και είχα διαβάσει για το Λίθιο ... Είχα ακούσει τον Κερτ Κομπέιν ... την Έμι λι ... την άρνηση της Έμις γουάινχάους για Rehab ( Νο Νο Νο ... ) και ήξερα ... τι σημαίνει να βρίσκεσαι στον "Λιθικό" Κόσμο !!!

Οι πιο πολλοί λένε ... " Έλα μωρέ ... παίρνεις το λίθιο και είσαι καλά και με τις καταθλίψεις σου ... και με την ΔΔ ... και όλα πάνε καλά ... "

Ναι ε ??? Το να περπατάς μια γωνία και να ιδρώνεις ??? Το να γεμίζεις με σάλια το μαξιλάρι το βράδυ ... Το να στεγνώνει συνέχεια το στόμα σου ??? Το να πλένεις 5 φορές την μέρα τα δόντια σου ... και να νιώθεις ακόμη τα άλατα στο στόμα σου ... Να νιώθεις χάλια και Ιλλίγους ... Να κάνεις συχνά Εμετό ... χωρίς να ξέρεις από που ...

Και το χειρότερο που έπαθε και η Καραπάνου ( παλιότερη ανάρτησή μου ) ... να λιποθυμάς από Τοξικότητα και να είσαι για Θάνατο αν δεν σε προλάβουν να σε πάνε στο Νοσοκομείο ...

Ο Ντέιβιντ Φοστερ Γουάλας ... αυτός ο Μπρίλιαντ Μάιντ Συγγραφέας ... είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα για να γίνει κατανοητό ... και να πληροφορήσει για τον κόσμο του λιθίου ...

Χθες εντελώς τυχαία ... και ενώ είχα πολύ καιρό που το είχα διαβάσει ... μια Συγκυρία μου το θύμισε ... και είπα να το Αναρτήσω ...

____________________________________________


Η απλή λογική (όπως και η επιστημονική αλήθεια) λέει πως η θεραπευτική αγωγή πρέπει να είναι ατομικώς προσδιοριζόμενη και διαρκώς αναθεωρούμενη. Δηλαδή, κάθε ασθενής αποτελεί έναν ιδιαίτερο γρίφο, ο οποίος πρέπει να προσεγγίζεται τόσο με επιστημονικούς όρους όσο και με ανθρωπιστικούς. Όπως είναι φυσικό, τα ιδανικά είναι ανεφάρμοστα και σύντομα ξεχνιούνται. Η πρακτικότητα επιτάσσει την κατάστρωση κοινής μεθοδολογίας για τη θεραπευτική προσέγγιση: δεν υπάρχουν ούτε χρήματα ούτε χρόνος ούτε αληθινή διάθεση για την ιδεώδη θεραπεία. 

Για την περίπτωση της μανιοκατάθλιψης, τα εγχειρίδια φαρμακολογίας συζητούν τα περίφημα άλατα λιθίου. Σημειώνεται πως ο μηχανισμός δράσης είναι άγνωστος, αν και παρατίθεται μία προτεινόμενη υπόθεση μέσα σε παρενθέσεις, παύλες ή αγκύλες. Και παρότι ο θεραπευτικός δείκτης του λιθίου είναι χαμηλός, αποτελεί το φάρμακο εκλογής σε πολλές περιπτώσεις και, ορισμένως, θετικοποιεί το πρόσημο της διάθεσης.

Πάντως, το λίθιο δεν εμπόδισε τον Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας να κρεμαστεί από το δέντρο της αυλής του ένα μεσημέρι, τον Σεπτέμβριο του 2008. Ασφαλώς, κανείς δεν ισχυρίστηκε ότι η λήψη λιθίου αποκλείει το ενδεχόμενο μιας αυτοκτονίας, ωστόσο η περίπτωση του Γουάλας μπορεί να χρησιμεύσει σε ψυχιατρικές μελέτες σχετικά με τη μανιοκατάθλιψη: ο Γουάλας έχει γράψει μερικές από τις πιο ξηρά σπαρακτικές εντυπώσεις για τη νόσο και τη θεραπεία της.

Στο διήγημά του με τίτλο ''Το Καταθλιπτικό Άτομο'' λέει (πάνω-κάτω): Παξίλ, Ζολόφτ, Πρόζακ, Τοφρανίλ, Γουελμπουτρίν, Ελαβίλ, Μετραζόλ σε συνδυασμό με μονομερή ηλεκτροσπασμοθεραπεία(κατά τη διάρκεια ενός διβδόμαδου εθελοντικού εγκλεισμού σε μία τοπική κλινική Διαταραχών Διάθεσης), Παρνέιτ με ή χωρίς άλατα λιθίου, Ναρντίλ με ή χωρίς Ζάναξ. Κανένα τους δεν επέφερε σημαντική ανακούφιση από τον πόνο και το αίσθημα συναισθηματικού αποκλεισμού που έκανε και την παραμικρή στιγμή ζωής του Καταθλιπτικού Ατόμου μια απερίγραπτη Κόλαση επί της Γης.

Η ιατρική ορολογία δεν είναι συνηθισμένη στην πεζογραφία. Από την άλλη, ούτε και η πεζογραφία ήταν συνηθισμένη στον Ντέιβιντ Φόστερ Γουάλας. Για καλό ή για κακό, ο Γουάλας απέδειξε πως λέξεις σαν το ''υποφυσιακό'', το ''ιγνυακό'', τη ''μαρμαρυγή'', είναι εξίσου ποιητικές με τις υπόλοιπες. Ήταν και ζήτημα αισθητικής, έχει πει ο ίδιος.

Ο Γουάλας δεν έγραψε ποτέ για την κατάσταση του δικού του μυαλού. Κρυβόταν εμφανώς (ένα είδος κοινού μυστικού και μια διχαστική παράκληση: παρακαλώ, πρόσεχε, είμαι καταθλιπτικός και παρακαλώ, μη μου συμπεριφέρεσαι σαν να είμαι ασθενής, σαν να είμαι βάρος) πίσω από το Καταθλιπτικό Άτομο, αυτήν τη γοερή γενικότητα του επιστημονισμού, ή κάτω από τους ογκόλιθους που έγραφε στη θέση των βιβλίων(πραγματικοί αποψιλωτές των δασών, εκείνα τα βιβλία). Το αριστούργημά του των χιλίων σελίδων είχε τίτλο ''Απέραντος αστεϊσμός'' και αποτελεί μία σπαρταριστή καταγραφή της μανιοκατάθλιψης, της ψυχοθεραπείας και του επάρατου λιθίου. Το λίθιο, αυτός ο ελέφαντας στη μέση του δωματίου.

Οι αυτοκτονικές σκέψεις γιόρτασαν τα πρώτα τους γενέθλια νωρίς: ο Γουάλας ήταν ακόμη έφηβος. Διαγνώστηκε στα φοιτητητικά του χρόνια και έκτοτε βρισκόταν αδιαλείπτως (ή σχεδόν αδιαλείπτως) υπό παρακολούθηση. Επίσης, βρισκόταν υπό την επίδραση του λιθίου, του φαρμακευτικού σούπερ σταρ των '80s. 

Πάλι, τα εγχειρίδια φαρμακολογίας υπήρξαν αδιάφορα για τη δυστυχία: συχνά ενοχλήματα είναι επίσης η ξηροστομία, η πολυδιψία και η πολυουρία. Το ''επίσης'' πρέπει να έτρωγε τον Γουάλας, που είχε υποφέρει μια ζωή ξηρασίας. Στο πρώτο του ραντεβού με την κοπέλα που εντέλει παντρεύτηκε, εξευτελίστηκε όταν το ινδικό φαγητό του προκάλεσε τρομακτική δυσφορία λόγω του λιθίου. Μετέπειτα, στις συνεντεύξεις που έδινε ως συγγραφέας, χρειαζόταν ένα ποτήρι νερό για κάθε πρόταση που τολμούσε να ξεστομίσει. Λίγο-λίγο, ο Ντέιβιντ εξαχνιζόταν υπέρ ενός μεταλλικού, θλιμμένου και θλιβερού όντος. Αν γνώριζε ελληνικά, θα παρατηρούσε: κυριολεκτικά χαλκέντερος.

Κάποτε, διηγήθηκε στους φοιτητές του μια ιστορία με ψάρια. Ήταν δύο μικρά ψάρια που κολυμπούσαν. Συναντούν ένα γηραίοτερο που τους χαιρετάει: «Καλημέρα, παιδιά. Πώς είναι το νερό;». Τα νεαρά ψάρια κολυμπούν για λίγο και, ύστερα, γυρνάει το ένα και λέει στο άλλο: «τι στο διάολο είναι το ''νερό'';». Η σημασία αυτής της ιστορίας είναι πως οι πιο εμφανείς, οι πιο ουσιώδεις αλήθειες είναι εκείνες τις οποίες δυσκολευόμαστε περισσότερο να δούμε· εκείνες, για τις οποίες δυσκολευόμαστε περισσότερο να μιλήσουμε. (...) Η κεφαλαιώδης αλήθεια είναι η ζωή ΠΡΙΝ το θάνατο. (...) H πραγματική αξία της εκπαίδευσης έχει να κάνει με την απλή επίγνωση: επίγνωση του ότι οτιδήποτε είναι αληθινό και ουσιώδες μένει καλά κρυμμένο παντού γύρω μας, όλη την ώρα, τόσο που πρέπει διαρκώς να υπενθυμίζουμε στον εαυτό μας πως «Αυτό είναι το νερό», «Αυτό είναι το νερό».

Ο Γουάλας ήταν, λοιπόν, πολύ έξυπνος για να παραχωρήσει την κυριαρχία του σώματός του σε ένα μεταλλικό στοιχείο του Περιοδικού Πίνακα. Γι' αυτό, έστειλε τη γυναίκα του σε δουλειές, έξω από το σπίτι· φώτισε με ένα λαμπατέρ το μισοτελειωμένο του χειρόγραφο πάνω στο θρανίο κι ύστερα πήρε ένα σχοινί και κρεμάστηκε στην πίσω αυλή.




Αυτή δεν είναι μια ιστορία δυσπιστίας προς την επιστήμη. Κάθε άλλο. Ο Γουάλας, όντας ο ίδιος επιστήμονας της γλώσσας, εμπιστεύτηκε τη ζωή του στην ιατρική και τη φαρμακολογία. Όχι τυφλά, βεβαίως: μελέτησε κι ο ίδιος τα εγχειρίδια, εξέτασε το μυαλό του με το μυαλό του. Και έκρινε πως σαρανταέξι χρόνια αγευσίας και πολυδιψίας ήταν αρκετά. Αυτό ήταν το νερό.

* Ο Ρωμανός Σκλαβενίτης (γεν. 1991) είναι φοιτητής της Ιατρικής στο ΑΠΘ και συγγραφέας. Το πρώτο του μυθιστόρημα με το τίτλο "Διαβάτες στην πόλη" κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Απόπειρα.









Toxicity ( Disorder, disorder, disorder ...) 

Conversion, software version 7.0
Looking at life through the eyes of a tired hub
Eating seeds as a pastime activity
The toxicity of our city, our city

You, what do you own the world?
How do you own disorder, disorder
Now somewhere between the sacred silence
Sacred silence and sleep
Somewhere, between the sacred silence and sleep
Disorder, disorder, disorder

More wood for the fires, loud neighbors
Flashlight reveries caught in the headlights of a truck
Eating seeds as a pastime activity
The toxicity of our city, of our city

Now, what do you own the world?
How do you own disorder, disorder
Now somewhere between the sacred silence
Sacred silence and sleep
Somewhere between the sacred silence and sleep
Disorder, disorder, disorder

Now, what do you own the world?
How do you own disorder, disorder
Now somewhere between the sacred silence
Sacred silence and sleep
Somewhere, between the sacred silence and sleep
Disorder, disorder, disorder

When I became the sun
I shone life into the man's hearts
When I became the sun
I shone life into the man's hearts